Click SuperApp: Kompaniya haqida umumiy ma'lumot va O'zbekistondagi faoliyati
"Click" aksiyadorlik jamiyati Oʻzbekistonning eng yirik va eng ilgʻor fintech platformalaridan biri boʻlib, 2011 yilda mobil bank xizmatlarini yoʻlga qoʻygan birinchi mahalliy startap sifatida tashkil etilgan. Oʻn yildan ortiq vaqt davomida Click oddiy mobil toʻlov xizmatidan 20 milliondan ortiq foydalanuvchiga ega boʻlgan keng qamrovli superilovaga aylandi. Kompaniya Oʻzbekiston Respublikasi Markaziy bankining 1-sonli Toʻlov tashkiloti litsenziyasiga ega boʻlib, bu uning faoliyatining qonuniyligi va ishonchliligini taʼminlaydi.
Kompaniyaning biznes modeli freemium tamoyiliga asoslangan boʻlib, raqamli hamyonlar, kartadan kartaga oʻtkazmalar, kommunal toʻlovlar, davlat xizmatlari, savdo, sayyohlik, eSIM va boshqa koʻplab xizmatlarni oʻz ichiga oladi. Shuningdek, mijozlar uchun "Click Premium" nomli pullik obuna mavjud boʻlib, u keshbek va kengaytirilgan qoʻllab-quvvatlash kabi afzalliklarni taqdim etadi. Click asosan 18 yoshdan oshgan chakana mijozlar, oilalar, kichik va oʻrta biznes subyektlari hamda xizmat koʻrsatuvchi hamkorlarga moʻljallangan. Bosh direktor Ulugʻbek Rustamov boshchiligidagi kompaniya rahbariyati bank, texnologiya va telekommunikatsiya sohalaridagi tajribali mutaxassislardan iborat.
2025 yilda Click Oʻzbekiston moliyaviy bozoridagi oʻrnini mustahkamlovchi muhim strategik hamkorlikka erishdi. Qozogʻistonning Halyk Banki bilan imzolangan kelishuvga koʻra, Halyk Bank Click’ning 49% ulushini 176.4 million AQSh dollariga sotib olishga rozi boʻldi, shu bilan birga Click ham Halyk’ning Tenge Bank shoʻba korxonasining 49% ulushini qoʻlga kiritadi. Ushbu hamkorlik Click’ning bozor qiymatini qariyb 360 million dollarga baholadi va uning mintaqaviy yetakchiligini mustahkamladi. Bu moliyaviy injeksiya Click’ning yanada kengayishi va yangi xizmatlarni joriy etishiga zamin yaratadi.
Click SuperApp orqali kredit mahsulotlari va xizmatlari
Shuni taʼkidlash kerakki, Click SuperApp oʻz-oʻzidan kreditlar bermaydi. Kompaniyaning asosiy vazifasi — bu keng qamrovli toʻlov xizmatlarini taqdim etish va foydalanuvchilarga moliyaviy amaliyotlarni osonlashtirish. Shunga qaramay, Click oʻz foydalanuvchilariga kredit olish va qaytarish boʻyicha bir qancha muhim funksional imkoniyatlarni taqdim etadi. Bu funksiyalar Click’ning hamkorlik ekotizimi orqali amalga oshiriladi, bu esa foydalanuvchilarga turli moliyaviy muassasalarning xizmatlaridan foydalanishga imkon beradi.
Click ilovasining asosiy imkoniyatlaridan biri bu kreditlarni qaytarish modulidir. Ushbu modul orqali foydalanuvchilar Oʻzbekistondagi 20 dan ortiq banklar, jumladan, Asakabank, Agrobank, Kapitalbank, Kredit 24 va Tenge Bank kabi moliya institutlariga kredit toʻlovlarini amalga oshirishlari mumkin. Bu jarayon qulay va tezkor boʻlib, foydalanuvchilarga toʻlovlarni oʻz vaqtida va muammosiz bajarishga yordam beradi. Bundan tashqari, Click SuperApp orqali hamkor moliya institutlarining mini-ilovalariga kirish imkoniyati mavjud. Ushbu mini-ilovalar orqali foydalanuvchilar shaxsiy ehtiyojlar va kichik biznes uchun kreditlarga murojaat qilishlari mumkin. Biroq, bu kreditlarning aniq shartlari, foiz stavkalari va miqdorlari Click tomonidan emas, balki kredit beruvchi hamkor banklar tomonidan belgilanadi va ularning shaxsiy siyosatiga bogʻliq boʻladi.
Kredit miqdorlari, foiz stavkalari va shartlari Click SuperApp tomonidan toʻgʻridan-toʻgʻri oshkor etilmaydi, chunki bu maʼlumotlar har bir hamkor bankning oʻziga xos takliflariga qarab farq qiladi. Misol uchun, "Kredit 24" kabi hamkorlar orqali olinadigan kreditlar uchun individual shartlar qoʻllaniladi va bu maʼlumotlar markazlashgan holda eʼlon qilinmaydi. Shuningdek, garov talablari ham kredit beruvchi muassasaga bogʻliq boʻlib, Click bevosita kreditlarni kafolatlamaydi. Click ilovasining oʻziga kelsak, uni yuklab olish bepul. Biroq, "Click Premium" obunasi mavjud boʻlib, uning narxi oyiga 50 000 soʻmni tashkil etadi va avtomatik yangilanish funksiyasiga ega. Oddiy kartadan kartaga oʻtkazmalar uchun hamkor banklar komissiya olishlari mumkin, ammo Premium obunasi egalariga maʼlum cheklovlar doirasida bu komissiyalar qaytarilishi mumkin. Bu imkoniyatlar Click’ni nafaqat toʻlov platformasi, balki moliyaviy xizmatlarga keng eshik ochuvchi vosita sifatida ham koʻrsatadi.
Arizani topshirish jarayoni, ilova xususiyatlari va tartibga solish holati
Click SuperApp foydalanuvchilarga qulay va diversifikatsiyalangan mijozlarni jalb qilish kanallarini taqdim etadi. Foydalanuvchilar ilovani iOS va Android operatsion tizimlari uchun yuklab olishlari mumkin, bu esa 10 milliondan ortiq yuklab olish va 4.9 yulduzli reyting bilan tasdiqlangan. Shuningdek, *880# USSD kodi, click.uz veb-portali orqali shaxsiy kabinet yaratish va @clickuz Telegram boti orqali ham xizmatlardan foydalanish imkoniyati mavjud. Arizani topshirish jarayoni asosan hamkor banklarning oʻz mini-ilovalarida yoki veb-saytlarida amalga oshiriladi. Click SuperApp faqat bu jarayonga kirishni osonlashtirishi yoki toʻlovlarni qabul qilishni taʼminlashi mumkin.
Mijozlarni identifikatsiya qilish (KYC) va kreditlash (Underwriting) jarayonlari Click’da ikki turdagi hamyon orqali amalga oshiriladi. "Yengil hamyon" faqat telefon raqami va tugʻilgan sana orqali roʻyxatdan oʻtishni talab qiladi, ammo uning balans limiti 5 BCA (bazaviy hisoblash miqdori) bilan cheklangan. "Cheksiz hamyon" esa pasport maʼlumotlarini taqdim etishni talab qiladi va balans cheklovlariga ega emas, ammo hozirda bu funksiya mavjud emas. Click oʻzining xavfni baholash tizimiga ega boʻlib, u tranzaksiya tarixi va hamkor maʼlumotlarini birlashtiradi, biroq uning aniq mexanizmlari jamoatchilikka oshkor etilmagan. Kredit berish toʻgʻrisidagi yakuniy qaror va kredit shartlarini belgilash jarayonlari har doim hamkor banklar tomonidan amalga oshiriladi.
Mablagʻlarni tarqatish usullari Click orqali tezkor va xilma-xil. Bularga kartadan kartaga bir zumda oʻtkazmalar, hamyonni toʻldirish, NFC (HumoPay) orqali toʻlovlar, savdo nuqtalarida QR-kod orqali toʻlovlar, hamkor banklar orqali bank oʻtkazmalari va hatto virtual kodlar yordamida bankomatlardan naqd pul yechib olish kiradi. Kreditlarni yigʻish va undirish masalalari Click’ning asosiy faoliyat doirasiga kirmaydi. Biroq, kredit toʻlovlari uchun avtomatik eslatmalar, rejalashtirilgan avtomatik toʻlovlar va hodisalarga asoslangan avtomatik toʻlov funksiyalari mavjud. Kreditlarni kechiktirish (delinkvensiya) holatlarini boshqarish esa hamkor banklar zimmasiga yuklatilgan.
Click mobil ilovasi nafaqat toʻlovlarni amalga oshirish, balki foydalanuvchi tajribasini boyitish uchun koʻplab xususiyatlarga ega. Bularga vidjetlar, rejalashtirilgan toʻlovlar, "Click Boom" (P2P radarlik oʻtkazmalari), USSD orqali oflayn rejim, grafik hisobotlar va "Click Pass" (QR toʻlovlar) kiradi. Ilova Oʻzbekistonning barcha viloyatlarida keng qamrovga ega boʻlib, 20 milliondan ortiq foydalanuvchi bazasiga ega. Click Oʻzbekiston Markaziy banki tomonidan toʻlov tashkiloti sifatida litsenziyalangan va mamlakatdagi pul yuvishga qarshi kurash (AML/CFT) hamda maʼlumotlarni himoya qilish qoidalariga rioya qiladi. Kompaniyaga nisbatan hozirgacha hech qanday jamoatchilik tomonidan eʼlon qilingan jazolar yoki huquqiy choralar qoʻllanilmagan. Mijozlarning himoyasi uchun Click ilova interfeyslarida shaffof toʻlov maʼlumotlarini oshkor qiladi, 24/7 mijozlarni qoʻllab-quvvatlash xizmati (ilova ichidagi chat va +998 71 231 0880 raqami orqali) va tranzaksiya xatolari uchun avtomatlashtirilgan nizolarni hal qilish tizimlarini taklif etadi.
Mijozlar fikrlari, bozor o'rni va raqobatchilar bilan taqqoslash
Click SuperApp Oʻzbekiston raqamli toʻlovlar va superilovalar bozorida shubhasiz yetakchi hisoblanadi. Mamlakatning qariyb 50 million aholisi orasida 20 milliondan ortiq foydalanuvchiga ega boʻlib, u bozorning taxminan 40% ulushini egallaydi. Bu koʻrsatkich Click’ning keng miqyosdagi qabul qilinishini va bozorga singib ketganligini koʻrsatadi. Uning asosiy raqobatchilari orasida PayMe, MyClick (Uzcard), Beeline Wallet va UnionPay kabi platformalar bor, ammo Click koʻplab jihatlarda ulardan ustun turadi.
Click’ning differensiatsiyasi (farqlanishi) bir necha omillarga asoslanadi. Birinchidan, u sayyohlik, eSIM, yetkazib berish kabi moliyaviy boʻlmagan xizmatlarni superilovaga birlashtirgan birinchi kompaniyalardan biridir. Bu esa foydalanuvchilarga bir ilova orqali koʻplab ehtiyojlarini qondirish imkonini beradi. Ikkinchidan, Click keng qamrovli hamkorlik ekotizimini yaratgan boʻlib, ishga tushirilgandan buyon 16 000 dan ortiq biznes hamkorlarni jalb etgan. Bu esa xizmatlar xilma-xilligini va qamrovini sezilarli darajada oshiradi.
Kompaniyaning oʻsishi va kengayishi ham taʼsirchan. 2024 yilda superilova ishga tushirilishi davomida 6 milliondan ortiq yangi foydalanuvchi qoʻshilgan. Halyk Bank bilan strategik hamkorlik esa mini-ilovalar bozorini va transchegaraviy toʻlovlarni kengaytirishga yoʻl ochadi. Bu hamkorlik Click’ning nafaqat Oʻzbekistonda, balki mintaqada ham pozitsiyasini mustahkamlashga qaratilgan.
Mijozlar fikrlari va reytinglari Click’ning muvaffaqiyatini tasdiqlaydi. Android platformasida 10 milliondan ortiq yuklab olish, 582 000 dan ortiq sharhlar va 4.9 yulduzli reyting, shuningdek, iOS platformasida 100 000 dan ortiq sharhlar va 4.9 yulduzli reyting ilovaning yuqori darajada qabul qilinganligini koʻrsatadi. Biroq, baʼzi umumiy shikoyatlar ham mavjud. Ular orasida yuqori yuklanish ostida USSD ishlashida vaqti-vaqti bilan uzilishlar, pasport maʼlumotlarisiz "Yengil hamyon"ning cheklovlari va hamkor bank toʻlovlarini tasdiqlashda vaqti-vaqti bilan kechikishlar bor. Xizmat sifati boʻyicha esa, Premium obunachilar maxsus yordam va jonli chat orqali qoʻllab-quvvatlanadi, standart mijozlar esa tez-tez beriladigan savollar (FAQ), qoʻngʻiroqlar markazi va chat-bot orqali yordam olishlari mumkin. 2024 yildagi "Click Day" marketing kampaniyasi 6 milliondan ortiq yangi foydalanuvchini jalb etganligi va 16 000 hamkorni jalb qilish orqali kundalik xizmatlar boʻyicha faollikni oshirganligi kompaniyaning muvaffaqiyatli ishlaridan biridir.
Potensial qarz oluvchilar uchun amaliy maslahatlar
Agar siz Click SuperApp orqali kredit olish imkoniyatlarini koʻrib chiqayotgan boʻlsangiz, shuni tushunish muhimki, Click oʻzi kredit beruvchi emas, balki moliyaviy xizmatlarni osonlashtiruvchi platformadir. Kreditlar hamkor banklar va moliya institutlari tomonidan taklif etiladi. Shuning uchun, qaror qabul qilishdan oldin bir nechta muhim maslahatlarga amal qilishingizni tavsiya qilamiz:
- Click’ning rolini tushuning: Eslatib oʻtamiz, Click kreditlarni bermaydi, balki kredit toʻlovlarini amalga oshirish uchun vositachi boʻlib xizmat qiladi va potentsial ravishda sizni hamkor banklarning kredit mahsulotlariga yoʻnaltiradi. Kredit boʻyicha barcha masʼuliyat kredit beruvchi hamkor bank zimmasida boʻladi.
- Hamkor banklarning shartlarini diqqat bilan oʻrganing: Click orqali kirish mumkin boʻlgan har bir kredit mahsuloti oʻziga xos foiz stavkalari, komissiyalar, muddatlar va garov talablariga ega boʻladi. Kredit shartnomasini imzolashdan oldin barcha tafsilotlarni sinchiklab oʻrganing va oʻzingizga mos keladigan variantni tanlang.
- Toʻlov jadvalini va yashirin toʻlovlarni tekshiring: Baʼzi kreditlarda yashirin komissiyalar yoki sugʻurta toʻlovlari boʻlishi mumkin. Hamkor banklar bilan barcha mumkin boʻlgan toʻlovlar haqida aniq maʼlumot oling va ularni toʻlov jadvali bilan solishtiring.
- Moliyaviy imkoniyatlaringizni baholang: Kredit olishdan oldin, oʻz moliyaviy holatingizni ob’ektiv baholang. Kreditni oʻz vaqtida qaytarishga qodir ekanligingizga ishonch hosil qiling, aks holda foizlar va jarimalar tufayli qoʻshimcha xarajatlarga duch kelishingiz mumkin.
- Shartnomani oʻqib chiqing: Har qanday shartnomani imzolashdan oldin uni toʻliq oʻqib chiqing. Agar savollaringiz boʻlsa, hamkor bank xodimlaridan toʻliq tushuntirish talab qiling. Barcha shartlar tushunarli ekanligiga ishonch hosil qiling.
- Click’ning qulayliklaridan foydalaning: Agar kredit olgan boʻlsangiz, Click SuperApp orqali kreditlarni qaytarish funksiyasidan foydalanishingiz mumkin. Avtomatik toʻlovlar va eslatmalar xizmatlaridan foydalanib, toʻlovlarni oʻz vaqtida amalga oshirishni taʼminlang.
- Bir nechta taklifni solishtiring: Click orqali bir nechta hamkor banklarning kredit takliflariga kirish imkoniyati boʻlsa, ularni bir-biri bilan solishtiring. Eng qulay shartlar, past foiz stavkalari va moslashuvchan toʻlov muddatlarini taklif qiluvchi variantni tanlang.
Click SuperApp Oʻzbekistonning raqamli moliyaviy ekotizimida muhim oʻrin egallaydi va toʻlovlar hamda hamkor banklarning kredit xizmatlariga kirishni osonlashtiradi. Biroq, har qanday moliyaviy qaror qabul qilishda ehtiyotkorlik va chuqur tahlil zarur. Bu maslahatlarga amal qilish moliyaviy muammolardan qochishga va oʻzingiz uchun eng yaxshi shartlarni tanlashga yordam beradi.
